Backup (Yedekleme) Nedir?
Yedekleme genel anlamıyla bilgisayar sisteminizi işlevsel kılan temel birimlerin, üzerinde çalışan yazılımların ve depolanan verilerin, arıza, hata ve hasar durumlarında çalışmaların kesintiye uğramaması için veya geri dönülemez biçimde kaybolmasını engellemek amacıyla birden fazla kopya halinde bulundurulmasını sağlayan dosyalar bütününe verilen addır.
Veri yedekleme gerçekten gerekli mi? Önemi nedir?
Günümüzde sisteme dayalı birçok işlem yapıyoruz. Bu tabletimizde, telefonumuzda ve bilgisayarımızda kısaca internete bağlı olduğumuz her cihaz üzerinde mutlaka bir veri alıp, gönderiyor sürekli cihaz üzerinden bir iletişim sağlıyoruz. Bu da birçok veri alışverişinde kullanılan cihaz her ne olursa olsun ufak ve büyük veri alışverişleri kullanılan cihaz üzerinde bir sıkıntı oluşması durumunda eğer veri yedeği yok ise büyük problemleri de doğurabilmektedir. Kısaca veri yedeklemeyi açıklayacak olursak aktif bir sistem üzerinde çalışan yazılımların, çalışan en son ayarların ve bazı temel birimlerin herhangi bir problem çıkması olanağına karşı bir kopya halinde tutulmasıdır. Var olan bu kopya, çalışan sistemi eski sorunsuz haline döndürmek için çalışma sırasında doğabilecek sorunlarda çalışmayı kurtarmak için kullanılmaktadır. Bu sebepten dolayı sistem üzerinde problemlerle karşılaşıldığında bu sorun zaman, para ve iş gücü gibi birçok kayba neden olmaktadır. Bundan dolayı veri yedekleme işleminin önemi burada devreye giriyor. Belirli aralıklarla veri yedeklemesi yapmak hem iş gücünün azalmasında hem de problem anında hızlı müdahale için önemli rol oynuyor. Düzenli olarak yedeklemek çok önemlidir. Fiziksel dünyaya ait herhangi bir şey, yedeklerde yakında veya ileri bir tarihte hata verebilirler. İyi bir yedekleme yapmanın parçası da yedeklerin çalışmasından emin olmaktan geçiyor.
Yedekleme Türleri Nelerdir?
Kopya Yedekleme: Sunucu üzerinden alınan seçmiş olduğunuz tüm dosyalarınıza ait yedekleriniz kopya yedekleme olarak adlandırılmaktadır. Ancak bu yapılan işlem her dosyanızın yedeklendiği anlamına gelmemektedir. Dosyaları tek tek kontrol ederek yedekleme işlemini manuel olarak yapanlar için biraz zahmetli ama sağlam bir yedekleme olacaktır.
Günlük Yedekleme: Aşırı olarak kullandığınız sunucunuz üzerinde verilerinizin önemi her geçen gün için değerli ise günlük yedekleme yaparak verilerinizi güvenlik altına almanız çok daha iyi olacaktır. Günlük yedekleme, günlük yedeklemenin yapıldığı gün değiştirilen tüm seçili dosyaları kapsamaktadır.
Farkları Yedekleme: Bu yedekleme türü en son normal ya da artan yedeklemeden sonra oluşturulan veya değiştirilen tüm veri dosyalarınızı kapsamaktadır. Normal ve farklı yedeklemenin bir birleşimi uygulanıyorsa dosya ve klasörlerin geri yüklenmesi için en son normal ve en son farklı yedekler hazır olarak bulundurulması verilerinizin güvenliği için oldukça önem taşımaktadır.
Artımlı Yedekleme: Artan yedekleme yalnızca normal veya artan yedeklemeden sonra oluşturulan veya değiştirilen dosyalarınızın yedeklendiği dosya türüdür.
Normal Yedekleme: Bu yedekleme türü seçmiş olduğunuz tüm dosyalarınızı manuel olarak yedek alma işlemi anlamına gelmektedir. Normal yedekleme üzerine yedekleme kümesi çeşitli disklere ve teyplere depolanabileceğinden dosyaları kurtarmak zor ve zaman alabilmektedir. Eğer verileriniz normal ve farklı yedekleme bileşenlerini kullanarak yedekleme yapıyor ve özellikle verileriniz sık sık değişiyor ise bu yedekleme çok daha zaman alacak bir işlem olmaktadır. Ama yedekleme kümesi genellikle yalnızca birkaç disk ve teybe depolanacağından var olan verilerinizi geri yüklemek daha kolay olacaktır.
Kaybolan Verinizi Kurtarmanın Adımları Nelerdir?
Kaybolan bir verinizi geri getirme şansınız tam olarak % 100 mümkün olmasa da en azından bir kısmını geri getirme şansınız vardır. Bunun için farklı yazılımlar kullanılarak denemeler yapılması gerekebilir. Verilerinizi kaybetmemek ve olası herhangi bir problem yaşamamanız için izleyebileceğiniz 3 adım bulunmakta.
- Yedekleme: Güvenilir bir kurtarmanın en önemli adımı diyebiliriz. Aktif bir şekilde kayıp yaşamadan gerçekleştirilmeli ve düzenli olarak belirli aralıklarda yedekleme yapılmalıdır.
- Doğrulama: Kayıp yaşamadan önce, yedeklemiş olduğunuz verinin hatasız olduğunun kontrol edilme aşamasıdır. Önemli bir veri kurtarma adımı olmakla birlikte bazı zorluklar ve zaman kullanımını azaltma adına bu işlem kimi zaman kullanıcılar tarafından ihmal edilmektedir. Sorunlarınız büyüyüp sizi yormaması adına verilerinizin hatasız olarak yedeklendiğinin kontrolünü yaparak işlem yapmanız çok daha yararlı olacaktır.
- Kurtarma: Herhangi veri kaybı yaşadığınız bir durumda yedeklenen sistemin çalışır hale getirilme işlemini kapsamaktadır.
Yedekleme Yapmak İçin Nelere İhtiyaç Duyulmaktadır?
Sağlıklı bir yedekleme işlemi yapılarak, çeşitli elemanların doğru bir biçimde seçilmesi ve bir arada uyumlu olarak çalışır hale getirilmesi gerekmektedir. Bu işlemi yapabileceğimiz unsurları ise şu şekilde sıralayabiliriz.
- Kaynak: Sistem üzerinde yedekleme yapılacak verinin, normal işlem sırasında tutulduğu ortam, yedekleme sistemi için kaynak oluşturacak bir ortam olarak nitelendirilmektedir.
- Yedekleme Donanımı: Aktif olarak çalışan sisteminize ait veri kopyalarınızı oluşturmak üzere kullanılacak donanım bu başlıkta seçilmesi gerekmektedir. Standart depolama cihazları dışında, özel amaçlı olarak da yedekleme donanımları kullanılabilmektedir.
- Yedekleme Yazılımı: Sistemde çalışan tüm verilerinizin yedeğini almak istediğinizde buna bağlı bir yedekleme yazılımınızın da bir o kadar iyi olmasında fayda var. Yedekleme işlemini yürütmek üzere, yedekleme ve kurtartma işlemleriniz bir arada yapmayı sağlayan yazılımlar yedekleme sistemleri üzerinde aktif olarak kullanılmaktadır. Özel bir kullanım sağlayarak sunucu ya da sisteminiz üzerinde birden fazla yazılımı bir arada kullanarak daha sağlam bir yedekleme işlemi de yapabilirsiniz.
Yedekleme Yapacağınız Donanımlar, Aygıtlar Nelerdir?
Yedekleriniz hazır peki bunları sağlam bir şekilde nerede depolayacaksınız. Size uygun olan donanım ya da aygıtı belirleyerek belirtilen aygıtlardan herhangi birini tercih ederek yedeklerinizi saklayabilirsiniz. Yedekleme yapabileceğiniz aygıtlar ise şu şekilde,; Sabit Disk, Yedek sabit disk, RAID sabit disk, CD-R, CD-RW, DVD-R, DVD-RW, Harici Sabit disk, USB bellek, Ağa bağlı depolama çözümleri.
Yedekleme Üzerindeki Yöntemler Nelerdir?
Aktif sisteminiz üzerindeki yedekleme yazılımı ya da yazılımları, farklı yöntemlerle yedekleme imkanı sunabilmektedir. Yaygın olarak bilinen 3 çeşit yedekleme yöntemi bulunmaktadır.
- Tam Yedekleme: Bu yedekleme türü sistem üzerindeki tüm dosyaları kapsayarak baz alınan yedekleme türüdür. En güvenilir yöntem olan tam yedekleme, zaman ve kapasite ihtiyacı yüksek bir yöntemdir. Diğer belirtmiş olduğumuz yedekleme türleri üzerinden hiçbir işlem yapılmadan önce mutlaka en az bir kere tam yedek almanız tavsiyemizdir.
- Adımlı Yedekleme: Bu yedekleme türü ise sadece son yedekten bu yana yedeklenmemiş olduğu tespit edilen dosyaları kapsamaktadır. Kurtartma sırasında ilk olarak tam yedek, daha sonra da tüm adımlı yedekler kurtarılmalıdır.
- Fark Yedekleme: Yedekleme üzerindeki yöntemler içinde sonuncusu olan fark yedekleme ise en son yapılan tam yedekten bu yana yedeklenmemiş olduğu tespit edilen dosyaların yedeklendiği adımdır. Kurtarma sırasında ilk olarak tam yedek, sonra fark yedeği kurtarılmalıdır. Kullanılan yedekleme yazılımları, kaydedilen yedekleme işlemini istenen aralıklarla tekrar edecek özelliklerde taşıyarak belirli periyotlar da fark yedekleme işlemi yapabilmektedir.
Son olarak belirtmek gerekirse, ne olursa olsun günlük hayatımızda alışkanlık haline getirdiğimiz görevlerimiz varsa, yedekleme işlemini de günlük bir görev olarak nitelendirebiliriz. Belirli periyotlarda kendinize bir takvim belirterek ya da 3. Parti yazılımlar ile otomatik bir yedekleme sistemi hazırlayarak sisteminizin yedeğini mutlaka alın. Böylece ileride yaşayacağınız problemlere karşı şimdiden önleminizi almış olacaksınız.
Murat UZ
0 Yorum Mevcut